Шинэ жилийн баяр хүн төрөлхтний түүхэн дэх хамгийн эртний баяр юм. Эртний Вавилонд 4000 гаруй жилийн өмнөөс л тэмдэглэж иржээ.  Ромчууд шинэ жилийн баярыг өнөөгийн тооллоор гуравдугаар сарын сүүлээр тэмдэглэдэг байжээ. Гэхдээ олон төрлийн цаг тооны бичгийн маргаан, ялгааг эцэслэхээр Ромын Сенат нэгдүгээр сарын 1-ний шинэ оны эхний өдөр хэмээн НТӨ 153 онд тунхагласан аж.

 

Шинэ жилийн баярын ширээг улс үндэстэн бүр өөр өөрөөр засдаг. Тухайлбал, Румын, Австрали, Болгарчууд дотор нь зоос, халуун ногоо хийсэн жигнэмэгээр, Францчууд шарсан цацагт галуугаар баярынхаа ширээг  чимдэг.

Манай улсын хувьд 1920-оод оны сүүлээс анх шинэ жил тэмдэглэж эхэлсэн цагаасаа л буузыг баярын ширээнийхээ хүндэт зоогоор сонгож, өдгөө ч таашаан хэрэглэж байгаа. Мөн төрөл бүрийн загас, нугасыг шарж, жигнэн зоог барих нь ч цөөнгүй болжээ.

 

Европын орнуудад зул сарын гацуурыг 12 сарын 25-нд засдаг. Гацуурыг гэртээ, гудамжинд ер нь бүхий л хүссэн газартаа засч, хамгийн гоё тоглоомоор чимэглэн, гоёлын гэрэл асааж, оройд од тогтоодог. Шинэ жилийн модыг эртний Скандиновын орнууд болон Германаас үүсэлтэй гэж үздэг. Учир нь эртний Германчууд мөнх ногоон гацуурыг хамгийн чухал бэлэг тэмдгээ болгодог гэнэ.

 

 Хаанаас хэзээ яаж “мэндэлсэн” нь хамаагүй, хүүхэд төдийгүй насанд хүрэгсдийн ч хүсэн хүлээдэг шинэ жилийн баярын хамгийн сайхан, сэтгэл хөдөлгөсөн мөч нь өвлийн өвгөн, Санта-Клаус ирж хүүхэд багачуудад бэлгээ тараах л байдаг билээ.

Санта-Клаус буюу өвлийн өвгөнийг  бид улаан дээл малгай, цагаан сахалтайгаар төсөөлдөг болоод удаж байна. Гэвч Өвлийн өвгөн хаана, хэзээ мэндэлсэн талаар тэр болгон хүмүүс мэддэггүй.

1823 оныг хүртэл Санта-Клаус ямар хүн байдгийг хэн ч мэдэхгүй байж. Гэтэл тэр жилийн арванхоёрдугаар сарын 24-нд нэгэн багш болох Кларк Мур эхнэр хүүхдүүддээ зориулан “Шинэ жил ба Санта-Клаусыг угтах нь” гэсэн шүлэг, зохион бичлэг бичиж өгчээ. Энд Санта найман буга хөлөглөн давхиж ирээд яндангаар орж ирдэг тухай бичсэн байна. Мур эхлээд үүнийгээ хэвлүүлэхийг төвдсөнгүй гэр бүлийнхээ хүрээнд л уншицгааж. Харин нэг найз нь энэ зохион бичлэгийг нь "Sentinel"хэмээх сонинд өгсөн нь хүн болгон тэрхүү

Сантаг харахыг хүсэх болсныг 1862 онд зураач Томас Наст биелүүлж Сантагийн анхны төрхийг гарган 24 жилийн  турш "Harper"s Weekly” сэтгүүлийн хавтсанд зориулж зурсан байна.  Зураач Сантагаа хойд туйлд байдаг гэж дүрсэлсэн нь их алдаршжээ.
Америкийн иргэний дайны үед ерөнхийлөгч Линкольн бүр Настаас Сантаг умардынхантай хамт зурж өгөхийг гуйж байжээ. Гэхдээ Настын Санта хар цагаан байсан гэдэг.

Өвлийн өвгөнд улаан дээл, малгайг нь 1885 онд хэвлэлийн ажилтан Луис Пранг “өмсүүлжээ”. Тэр Америкт анх удаа христийн баярын ил захидал гаргахдаа өвлийн өвгөнийг улаан дээл малгайтай болгон хэвлүүлсэн байна. Ингэж л Санта-Клаус анх өтгөн үстэй захтай улаан дээл, малгайтай, цагаан сахалтай болсон байна.